6325 SAYILI HUKUK UYUŞMAZLIKLARINDA ARABULUCULUK KANUNU HAKKINDA BİLİNMESİ GEREKENLER :
1.Arabuluculuk Kapsamına Giren ve Girmeyen Uyuşmazlıklar
a. İşe İade Davaları : 4857 Sayılı İş Kanununun 20.maddesinde,7306 Sayılı İş Mahkemeleri Kanunu İle uyumun sağlanması açısından önemli değişiklikler yapılmıştır. Yapılan değişikliğe göre, iş sözleşmesi feshedilen işçi, fesih bildiriminde sebep gösterilmediği ve ya gösterilen sebebin geçerli bir sebep olmadığı iddiası ile fesih bildiriminin tebliği tarihinden itibaren bir ay içinde işe iade talebiyle, İş Mahkemeleri Kanunu hükümleri gereği arabulucuya başvurmak zorundadır.
Arabuluculuk faaliyeti sonunda anlaşmaya varılamaması halinde, son tutanağın düzenlendiği tarihten itibaren, iki hafta içinde iş mahkemesinde dava açılabilir. Bu süre hak düşürücü süredir. Burada kanun koyucu tebliğ tarihini esas almamış, son tutanağın düzenlendiği tarihi, iş mahkemesinde dava açma süresinin başlangıcı olarak kabul etmiştir. Kısaca,
- İşe İade davalarında arabuluculuk bir dava şartıdır.
- Arabuluculuğa başvurulmaması halinde dava şartı eksikliği nedeniyle, dava usulden reddedilir.
- Arabuluculuğa başvuru şartı, taraflarca her zaman ileri sürülebilir.Mahkemece re'sen dikkate alınır.
- İşe iade talebiyle arabuluculuğa başvurulması durumunda son tutanakta bulunması gereken hususlar ; işe başlatma tarihi, üçüncü fıkrada düzenlenen ücret ve diğer hakların parasal miktarı ,
- İşçinin işe başlatılmaması durumunda ikinci fıkrada düzenlenen tazminatın parasal miktarıdır.
Burada dikkat edilmesi gereken en önemli nokta ;
- Zamanaşımı süreleri kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, kötü niyet tazminatı, eşit davranma ilkesine uyulmaksızın feshinden kaynaklanan tazminatlar için 5 yıl olarak düzenlenmiştir.
d. İş Kazası ve Meslek Hastalığından Kaynaklanan Maddi ve Manevi Tazminat Davaları : İş kazası ve ya meslek hastalığından kaynaklanan maddi ve manevi tazminat ile bunlarla ilgili tespit , itiraz ve rücu davaları zorunlu arabuluculuk uygulaması kapsamı dışında bırakılmıştır.
2. Arabuluculuk Faaliyetinin Süresi
7036 Sayılı İş Mahkemeleri Kanunu'nun 3.maddesinin 10.fıkrasına göre arabuluculuk faaliyeti, üç hafta içinde sonlandırılır. Arabuluculuk faaliyetinin başlangıç tarihi arabulucunun görevlendirilme tarihidir. Üç haftalık süre kesin süre değildir. Zorunlu hallerin varlığı halinde arabulucu tarafından bu süre en fazla bir hafta uzatılabilir.
3.Zorunlu Arabuluculuğa Başvuru- Başlaması ve Yürütülmesi
Arabuluculuk için başvuruyu bizzat yapabileceği gibi, kanuni temsilcisi veya avukatı aracılığı ile de yapabilir. Arabuluculuk için başvuru yetkili arabuluculuk bürosuna yapılır. Arabululuculuk bürosuna başvuru yapan tarafın, arabulucu seçme imkanı yoktur. Arabuluculuk bürosu tarafından belirlenir.
Arabulucu, tarafları bilgilendirmek ve ilk toplantıya davet etmek için davet mektubunun taraflara gönderilmesi başta olmak üzere, kısa mesaj servisi, elektronik posta gönderimi ve telefon aracılığıyla ulaşma yöntemlerini kullanabilir.
6325 Sayılı HUAK Yönetmeliği m.19/5 hükmü uyarınca arabulucu, sürecin yürütülmesi sırasında, taraflara hukuki tavsiyelerde bulunamaz, bir çözüm önerisi yada öneriler kataloğu geliştirip bunu onlara empoze edemez, müzakereler sırasında geliştirilen bir çözüm önerisi üzerinde anlaşmaya varmaları için onları zorlayamaz.
4.Arabuluculuk Faaliyetinin Sona Ermesi
- Arabuluculuğun Taraflara Ulaşılamaması Nedeniyle Sona Ermesi
- Arabuluculuğun Tarafların Katılmaması Nedeniyle Sona Ermesi
- Arabuluculuğun Anlaşmaya Varılması Nedeniyle Sona Ermesi
- Arabuluculuğun Anlaşmaya Varılamaması Nedeniyle Sona Ermesi
Taraflar ve avukatları ile arabulucunun birlikte imzaladıkları anlaşma belgesinin, icra edilebilirlik şerhi aranmaksızın ilam niteliğinde sayılması, Kanunun düzenlediği amaca uygundur .
Bu düzenlemede amaç, iş uyuşmazlıklarının daha uzun ve masraflı yol olan dava yoluyla değil, arabuluculuk safhasında , tarafların özgür iradelerine dayanan bir anlaşmayla sonuçlanmasıdır.
Ancak kanun henüz yürürlüğe girdiğinden, zorunlu arabuluculuk düzenlemesinin bu amaçlara nasıl hizmet edeceği uygulamanın yaygın ve etkin kullanılmasıyla netleşecektir.
Av. Tuğba RAKICI
Yorumlar
Yorum Gönder